Gebelikte ayak şişmesi, özellikle gebeliğin altıncı ayından itibaren belirginleşen ve gebelerin çoğunluğunu etkileyen yaygın bir sorundur. Gebe kadınlar arasında en sık şikayet edilen durumlardan biri olan ayak şişmesi, genellikle ayak parmakları ve bilekleri etkiler. Yürümekte zorlanan gebe kadınlar, ayakkabılarının sıkmaya başlaması nedeniyle normalde giydiklerinden 1-2 numara büyük ayakkabılar giymek zorunda kalabilirler. Gebelikte ayak şişmesi, özellikle çalışan gebelerde, uzun süre ayakta duranlarda, gebeliğe fazla kiloyla başlayan ya da gebelik sürecinde fazla kilo alanlarda, uygun beslenmeyenlerde, ayaklarında varis olanlarda ve çoğul gebelik yaşayan kadınlarda daha yaygın olarak görülür.

Gebeliğin ilerlemesiyle birlikte vücuttaki su miktarı artar ve damarlarda dolaşan kanın miktarı normalden %50 kadar fazlalaşır. Bu durumun etkisiyle damarların dışındaki dokularda ödem oluşur ve bu da ayaklarda şişliklere yol açar. Özellikle ayakta uzun süre kalan gebelerde ayaklarda, ayak bileklerinde, bacaklarda ve ellerde yer çekiminin etkisiyle şişmeler meydana gelir. Eğer gebe kadınların kilosu fazla ise, ayaklardaki şişme de daha belirgin olur. Zayıf gebe kadınlarda ise ödem daha az belirgin olabilir.

Gebelikte ayak şişmesi bazen yüksek tansiyon, gebelik zehirlenmesi veya preeklampsi gibi durumlara eşlik edebilir. Eğer gebe kadında preeklampsi gelişirse, şişmenin yanı sıra idrarda fazla miktarda protein ve yüksek tansiyon gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Ancak her şişme durumu gebelikte preeklampsi olduğunu göstermez. Gebelikte fazla kilolu olan kadınlarda preeklampsi gelişme olasılığı arttığından, bu gebelerin mutlaka yakından takip edilmesi gerekir.

Gebelikte ayak şişmesine eşlik eden kızarıklık, ısı artışı, ağrı gibi belirtiler varsa ya da iki ayaktaki şişliğin orantısız olması durumunda damar tıkanıklığı gibi ciddi bir sağlık sorununun varlığı söz konusu olabilir. Bu tür yakınmaları olan gebe kadınların mutlaka doktora başvurması önerilir.

Gebelikte ayak şişmesi, ödem atıcı ilaçların kullanımıyla asla tedavi edilmez. Bu nedenle ilaç kullanmaya yeltenmemelisiniz. En doğrusu, yukarıdaki önlemlere uymak, doktorunuzun önerilerine kulak vermek ve gebelikte fazla kilo almamaya çalışmaktır. Planlı bir gebelik düşünenler, önceden ideal kilolarına inmelidir.